Fundacja rodzinna ma pełnić rolę zarządcy majątku firmy rodzinnej oraz zapewnić zabezpieczenie majątkowe wybranej grupy osób wskazanej przez fundatora – zwykle rodzinę. Ta instytucja umożliwi sprawną sukcesję działalności biznesowej w rodzinie.

Proces założenia fundacji  wymagać będzie sporządzenia aktu założycielskiego lub testamentu przez notariusza. Jedynie osoby fizyczne z pełną zdolnością prawną lub grupa takich osób będą mogły zostać fundatorami. W przypadku fundacji rodzinnej utworzonej na podstawie testamentu, może istnieć tylko jeden fundator.

Fundacja rodzinna będzie rejestrowana w specjalnym rejestrze fundacji rodzinnych.

Beneficjenci Fundacji rodzinnej

Fundator fundacji rodzinnej ma możliwość określenia kręgu beneficjentów oraz zakresu ich uprawnień. Wśród beneficjentów mogą znaleźć się osoby fizyczne oraz organizacje pozarządowe zajmujące się działalnością pożytku publicznego. Dodatkowo, fundator może również być uznany za beneficjenta.

Czy fundacja może prowadzić działalność gospodarczą?

Ustawa, zasadniczo, zabrania fundacji rodzinnej prowadzenia działalności gospodarczej. Takie ograniczenie wynika z potrzeby minimalizacji ryzyka związanego z taką działalnością oraz konieczności ochrony majątku fundacji. Istnieje jednak wyjątek, który obejmuje:

• Zbywanie mienia, którego fundacja jest posiadaczem lub właścicielem, pod warunkiem, że mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia.
• Najem, dzierżawa lub udostępnianie na innej podstawie mienia, którego fundacja jest posiadaczem lub właścicielem.
• Przystępowanie i uczestnictwo w spółkach handlowych, funduszach inwestycyjnych, spółdzielniach oraz podmiotach o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju lub zagranicą.
• Nabywanie i zbywanie papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze.
• Udzielanie wybranym podmiotom pożyczek.
• Obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej.
• Prowadzenie przedsiębiorstwa w ramach gospodarstwa rolnego.

Jak opodatkowana jest  fundacja rodzinna

Dochody fundatora i beneficjenta otrzymane z fundacji rodzinnej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, lecz są objęte przepisami dotyczącymi podatku dochodowego od osób fizycznych.

Nabycie świadczeń i mienia od fundacji rodzinnej przez osoby fizyczne w związku z jej rozwiązaniem będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Stopień tego opodatkowania zależy od pokrewieństwa beneficjenta z fundatorem. Fundacje rodzinne są objęte zwolnieniem podmiotowym od podatku dochodowego od osób prawnych, jednakże nie dotyczy to świadczeń dokonywanych na rzecz beneficjenta lub fundatora ani mienia przekazanego w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. W takim przypadku fundacja podlega opodatkowaniu stawką 15%.

Ponadto, zwolnienie to nie obejmuje fundacji rodzinnych prowadzących inną działalność gospodarczą niż ta, która jest dozwolona przez ustawę o fundacji rodzinnej.

Fundacja a Prawo Spadkowe – zależności

Nowelizacja ustawy o fundacji rodzinnej wprowadza zmiany w przepisach prawa spadkowego dotyczących zachowku, czyli prawa bliskich krewnych spadkodawcy do żądania określonej kwoty od osób nabywających prawa do spadku. Nowe przepisy przewidują możliwość zrzeczenia się zachowku, jego rozłożenia na raty, odroczenia terminu płatności oraz obniżenia wysokości. Ponadto, otrzymane świadczenia od fundacji rodzinnej przez uprawnionego mogą zmniejszyć wartość zachowku.

Fundacja rodzinna może ponosić odpowiedzialność za zobowiązania alimentacyjne fundatora powstałe przed jej ustanowieniem (odpowiedzialność solidarna), a także za zobowiązania alimentacyjne, które powstały po jej ustanowieniu, jeśli egzekucja z majątku fundatora okaże się nieskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność). Zabezpieczenie finansowe osób, którym fundator ma obowiązki alimentacyjne, powinno być priorytetowe.

Co możemy dla Was zrobić 

Nasi doradcy służą pomocą w analizie opłacalności wdrożenia instrumentu umożliwiającego efektywne przeprowadzenie sukcesji przedsiębiorstwa, jakim jest fundacja rodzinna. Razem z Państwem omówimy korzyści wynikające z tego rozwiązania oraz zapewnimy wsparcie merytoryczne podczas procesu zakładania i funkcjonowania fundacji rodzinnej.